ความขัดแย้งอิสราเอล-อิหร่าน กับโครงสร้างราคาน้ำมันที่เปลี่ยนไป

#ทันหุ้น-การปะทะระหว่างอิสราเอลและอิหร่านล่าสุด ไม่เพียงเปลี่ยนทิศทางของภูมิรัฐศาสตร์ในตะวันออกกลาง แต่ยังส่งผลให้โครงสร้างราคาน้ำมันโลกเปลี่ยนแปลงอย่างชัดเจน โดยสัญญาน้ำมันล่วงหน้าที่เคยอยู่ในภาวะ Partial Contango ตลอดช่วงหลายสัปดาห์ที่ผ่านมา ได้พลิกกลับมาเป็น Backwardation ตลอดทั้งเส้น (Full Curve) ซึ่งสะท้อนว่าตลาดเริ่มกังวลต่อความเสี่ยงด้านอุปทานระยะใกล้มากขึ้น

การเปลี่ยนแปลงในโครงสร้างราคาเกิดขึ้นพร้อมกับสัญญาณของความเสี่ยงฝั่ง Long Side ที่เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ โดยอัตราส่วน Long-to-Short ของตลาดฟิวเจอร์สน้ำมัน (Managed Money Positioning) ขยับขึ้นจากระดับต่ำสุดในรอบหลายเดือนที่ 2.8 เท่า ณ สิ้นเดือนพ.ค. ซึ่งถือเป็นระดับที่สะท้อนความเป็นตลาดขาลง (Bearish Market) กลับขึ้นมาแตะระดับ 5.2 เท่าในสัปดาห์ล่าสุด ใกล้เคียงกับค่าเฉลี่ยระยะยาวที่ 5.6 เท่า นับตั้งแต่ปี 2006 เป็นต้นมา

นอกจากนี้ จากการศึกษาพฤติกรรมตลาดในช่วงสงครามรัสเซีย–ยูเครนปี 2022 พบว่าในภาวะที่มี War Premium บีบอัดเข้าสู่ราคาน้ำมันอย่างรวดเร็ว อัตราส่วน Long-to-Short เคยพุ่งสูงถึง 19.6 เท่า ขณะที่ส่วนต่างระหว่างราคาฟิวเจอร์สัญญาเดือนใกล้สุด (Front-Month) กับสัญญาเดือนที่ 7 ขยายกว้างถึง 18.9 ดอลลาร์ต่อบาร์เรล เมื่อเทียบกับระดับปัจจุบันที่ยังอยู่เพียง 7 ดอลลาร์

ความแตกต่างดังกล่าวสะท้อนว่า Upside Risk ของราคายังไม่หมดไป โดยเฉพาะในสถานการณ์ที่ตลาดยังมีแนวโน้มเผชิญแรงซื้อแบบ Panicอีกรอบ หากเหตุการณ์ยกระดับจนกระทบต่อโครงสร้างอุปทานอย่างแท้จริง ทั้งนี้ การใช้ Spread ระหว่าง Front-Month และ 7-Month Forward มีเป้าหมายเพื่อสะท้อนมุมมองของตลาดต่อต้นทุนความเสี่ยงสะสมในช่วง 6–7 เดือนข้างหน้า

ที่มา: Bloomberg, Bualuang Research

แบบจำลองราคาน้ำมันภายใต้เหตุการณ์ เพื่อประเมินผลกระทบจากเหตุการณ์ความขัดแย้งในตะวันออกกลางต่อราคาน้ำมัน เราได้ใช้แบบจำลองราคาน้ำมันที่อิงตามสถานการณ์ โดยมุ่งเน้นแปลงความเสี่ยงจากเหตุการณ์ความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์ (Geopolitical Risk) ให้กลายเป็นผลกระทบเชิงปริมาณที่วัดผลได้บนระดับราคาตลาด (Price Impact) โดยแบบจำลองนี้ตั้งอยู่บนหลักการพื้นฐานทางเศรษฐศาสตร์ที่ว่า ราคาคือจุดที่อุปทาน และอุปสงค์ พบกัน โดยเมื่อเกิดเหตุการณ์ที่ทำให้อุปทานน้ำมันหายไปจากตลาด ราคาจะต้องปรับตัวสูงขึ้นเพื่อบีบให้อุปสงค์หรือความต้องการใช้น้ำมันลดลงมาเท่ากับปริมาณอุปทานใหม่ที่เหลือน้อยลง ตัวแปรสำคัญที่ควบคุมความรุนแรงของราคาคือ ความยืดหยุ่นของอุปสงค์ต่อราคาในระยะสั้น

Scenario 1: สงครามจำกัดวงและมาตรการคว่ำบาตร ในกรณีที่ความขัดแย้งไม่ลุกลามเกินขอบเขต และฝ่ายต่าง ๆ แต่ตลาดยังคงมีความกังวลต่อการคว่ำบาตรที่อาจเข้มงวดขึ้นต่ออิหร่าน เราคาดการณ์ไว้ดังนี้ ประมาณการ Net Supply Loss: เราตั้งสมมติฐานว่าเหตุการณ์นี้จะส่งผลให้อุปทานน้ำมันสุทธิหายไปจากตลาด 2.5% ของความต้องการโลก ซึ่งอาจเกิดจากการยกระดับมาตรการคว่ำบาตรต่ออิหร่าน หรือเกิดการหยุดชะงักของการขนส่งบางส่วน,ประมาณการ Elasticity: เราใช้ค่าความยืดหยุ่นระยะสั้นที่ -0.05 ซึ่งเป็นค่าที่สะท้อนสภาวะตลาดปัจจุบัน โดยอ้างอิงจากพฤติกรรมของตลาดในช่วงวิกฤตการณ์รัสเซีย-ยูเครน ปี 2022 โดยคาดการณ์ Upside ของราคาใน Scenario ที่ 1 จากสมมติฐานนี้ แบบจำลองคำนวณได้ว่าราคาน้ำมันจะปรับตัวสูงขึ้นประมาณ 50% จากฐานราคาเฉลี่ยในเดือนพฤษภาคม หรือคิดเป็นราคา Brent ที่ 95 ดอลลาร์

Scenario 2: การปิดช่องแคบฮอร์มุซ สถานการณ์นี้เป็นกรณีเลวร้ายที่สุด (Worst-Case Scenario) ที่กลไกตลาดปกติไม่สามารถทำงานได้ เราคาดการณ์ไว้ดังนี้ ประมาณการ Net Supply Loss: เราตั้งสมมติฐานว่าอุปทานน้ำมันสุทธิจะถูกตัดขาดจากตลาดถึง 12% ของความต้องการโลก โดยมีที่มาดังนี้ ตัวเลข Net Supply Loss 12% เป็นการคำนวณจากผลกระทบเบื้องต้นของการปิดช่องแคบฮอร์มุซ (Gross Disruption) หักลบด้วยปัจจัยชดเชยที่สำคัญ (Key Mitigating Buffers) ซึ่งเราประเมินว่าจะมีการตอบสนองอย่างเต็มรูปแบบจากทุกภาคส่วน

ประมาณการ Elasticity: ในสภาวะนี้ เราไม่สามารถใช้ค่า Elasticity แบบปกติได้ เพราะอุปทานไม่ได้แค่ลดลง แต่ถูกตัดขาดทางกายภาพ ทำให้เกิดสภาวะที่เรียกว่าการหดตัวโดยไม่สมัครใจ (Forced Contraction) กลไกราคาจะถูกขับเคลื่อนด้วยความตื่นตระหนก (Panic) เป็นหลัก โดยคาดการณ์ Upsideของราคาใน Scenario ที่ 2 สำหรับกรณีนี้คาดว่า ราคาจะพุ่งสูงขึ้น 200% หรือคิดเป็นราคา Brentที่ 189 ดอลลาร์ สะท้อนจากภาวะ Market Dislocation และวิกฤตการณ์ด้านอุปทานอย่างเต็มรูปแบบ อย่างไรก็ดีลูกค้าหลักทรัพย์บัวหลวง สามารถติดอ่านรายงานฉบับเต็มได้ที่แอป Wealth Connex หรือ www.bualuang.co.th

รู้ทันเกม รู้ก่อนใคร ติดตาม "ทันหุ้น" ได้ทุกช่องทางเหล่านี้