เปิดเหตุผลทำไมบจ.ต้องซื้อหุ้นคืน?

#ทันหุ้น - บทความนี้ หยิบเรื่อง “การซื้อหุ้นคืน” มาสรุปให้เข้าใจมากขึ้น  เมื่อหุ้นที่เราถืออยู่มีการซื้อหุ้นคืน จะเกิดผลดีหรือผลเสียอะไรบ้าง  แล้วควรจะทำอย่างไรต่อไป มาหาคำตอบไปพร้อม ๆ กันเลย

การเข้าใจ Corporate Actions  ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่บริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์  ทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งที่ส่งผลต่อโครงสร้างเงินทุนและราคาหุ้นของบริษัท  ถือว่าเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้นักลงทุนตัดสินใจได้อย่างเหมาะสมและแม่นยำมากยิ่งขึ้น  โดยเหตุการณ์ที่เรามักจะเจอกันอยู่บ่อย ๆ ก็อย่างเช่น การเพิ่มทุน  การแตกพาร์ รวมไปถึงการซื้อหุ้นคืน

บทความนี้ จึงอยากจะหยิบเรื่อง “การซื้อหุ้นคืน” มาสรุปให้เข้าใจมากขึ้น เมื่อหุ้นที่เราถืออยู่มีการซื้อหุ้นคืน  จะเกิดผลดีหรือผลเสียอะไรบ้าง แล้วควรจะทำอย่างไรต่อไป มาหาคำตอบไปพร้อม ๆ  กันเลย

การซื้อหุ้นคืน คืออะไร?

การซื้อหุ้นคืน (Stock Repurchase) คือ การที่บริษัทจดทะเบียนนำเงินสดไปซื้อหุ้นของบริษัทตัวเองจากผู้ถือหุ้นรายอื่น  ๆ มาเก็บไว้เอง ทำให้จำนวนหุ้นที่ซื้อขายหมุนเวียนในตลาดหลักทรัพย์ฯ ลดลง

เราจะเรียกหุ้นที่บริษัทซื้อว่า “หุ้นซื้อคืน” หรือ Treasury-Stock ซึ่งหุ้นกลุ่มนี้จะไม่ถูกนับเป็นองค์ประชุมในการประชุมผู้ถือหุ้น ไม่มีสิทธิออกเสียงลงคะคะแนน และไม่มีสิทธิได้รับเงินปันผล

หุ้นซื้อคืนจะถือไว้ได้แค่ชั่วคราวเท่านั้น  ท้ายที่สุดบริษัทต้องขายออกไปในเวลาที่กำหนด คือ  เมื่อถือหุ้นเป็นเวลาอย่างน้อย 6 เดือน และนานสุดไม่เกิน 3 ปี  ถ้าบริษัทไม่นำกลับมาขายในกระดานหลักของตลาดหลักทรัพย์  หรือเสนอขายต่อประชาชนทั่วไป ก็จะต้องดำเนินการลดทุน  ด้วยการตัดหุ้นจดทะเบียนที่ซื้อคืนทิ้งไป

ทำไมบริษัทต้องซื้อหุ้นคืน?

สาเหตุที่ทำให้บริษัทตัดสินใจซื้อหุ้นคืน มักจะมาจากเหตุผล 3 ประการ ดังนี้

1.ส่งสัญญาณว่าราคาหุ้นต่ำเกินไป

เวลาหุ้นตกมาก ๆ เช่น ความกังวลต่อภาวะเศรษฐกิจ  นักลงทุนไม่เข้าใจการดำเนินธุรกิจ ผลประกอบการไม่เป็นตามที่คาดหวัง  กระทั่งขาดความเชื่อมั่นในตัวบริษัท เป็นต้น  ทำให้บางครั้งบริษัทอาจจะมองว่าราคาหุ้นที่ซื้อขายในตลาดตอนนี้  ต่ำกว่าราคาที่ควรจะเป็น และไม่สะท้อนมูลค่าพื้นฐานที่แท้จริง

จึงตัดสินใจเข้าซื้อหุ้นในตลาดกลับคืน  เพื่อสร้างความเชื่อมั่นแก่นักลงทุนในระยะสั้น  และส่งสัญญาณทางอ้อมให้รู้ว่าราคาหุ้นต่ำเกินไปแล้ว  ซึ่งท้ายที่สุดแล้วในระยะยาวหากราคาหุ้นปรับตัวสูงขึ้น  บริษัทยังสามารถนำหุ้นที่ซื้อคืนกลับมาขายในตลาดได้อีกครั้ง

2.ปรับโครงสร้างทางการเงิน

เกิดขึ้นในช่วงที่บริษัทมีกำไรสะสม หรือเหลือเงินสดในมือมากเกินไป  และยังไม่มีความจำเป็นที่จะนำเงินส่วนนั้นไปใช้ลงทุน  ทำให้หลายบริษัทเลือกที่จะนำเงินที่เหลือมาซื้อหุ้นคืนนั่นเอง

นอกจากนี้ การซื้อหุ้นคืนยังสามารถทำให้อัตราส่วนทางการเงินดูดีขึ้น  เนื่องจากเป็นการลดจำนวนหุ้นในตลาด ทำให้ส่วนของผู้ถือหุ้น (Equity) ลดลง  ซึ่งส่งผลต่อไปยังอัตราส่วนทางการเงินต่าง ๆ โดยอัตโนมัติ เช่น EPS, ROE,  P/E และ DPS เป็นต้น

3.แก้ปัญหาเมื่อผู้ถือหุ้นไม่เห็นด้วยกับนโยบายบริษัท

เมื่อมีผู้ถือหุ้นไม่เห็นด้วยกับมติที่ประชุมผู้ถือหุ้น  เกี่ยวกับสิทธิในการออกเสียง หรือสิทธิในการรับเงินปันผล  บริษัทสามารถเสนอการซื้อหุ้นคืนให้แก่ผู้ถือหุ้นดังกล่าว  เพื่อลดจำนวนผู้เกี่ยวข้อง ทำให้บริษัทมีอำนาจในการตัดสินใจมากขึ้น

วิธีการซื้อหุ้นคืน ทำอย่างไร?

บริษัทที่จะสามารถซื้อหุ้นคืนได้ มีข้อกำหนดว่าต้องมีกำไรสะสม  มีสภาพคล่องส่วนเกิน และต้องไม่ทำให้สัดส่วนการกระจายการถือหุ้นรายย่อย  (Free Float) ต่ำกว่าเกณฑ์ขั้นต่ำ 15%

หากซื้อหุ้นคืน ≤ 10% ของทุนชำระแล้ว คณะกรรมการมีอำนาจตัดสินใจในการซื้อหุ้นคืนได้

หากซื้อหุ้นคืน >10% ของทุนชำระแล้ว ต้องขอความเห็นชอบจากที่ประชุมผู้ถือหุ้น

สำหรับวิธีการซื้อหุ้นคืนกรณีเพื่อบริหารทางการเงิน  สามารถทำได้ 2 วิธี ได้แก่ การเข้าซื้อผ่านกระดานตลาดหลักทรัพย์  และการตั้งโต๊ะเสนอซื้อเป็นการทั่วไป (General Offer: GO) (หากซื้อหุ้นคืน  > 10% ของทุนชำระแล้ว ต้องซื้อแบบ GO เท่านั้น)

แต่หากเป็นการซื้อหุ้นคืนกรณีผู้ถือหุ้นไม่เห็นด้วยกับมติที่ประชุมผู้ถือหุ้น  บริษัทจะต้องส่งคำเสนอซื้อหุ้นให้แก่ผู้ถือหุ้นดังกล่าว  และให้แจ้งความประสงค์จะขายหุ้นคืนให้บริษัท

ควรทำอย่างไร เมื่อบริษัทซื้อหุ้นคืน

ผลของการซื้อหุ้นคืนมีทั้งข้อดีและข้อที่ต้องระวัง ซึ่งนักลงทุนควรพิจารณาร่วมกันอย่างรอบคอบ

ข้อดีการซื้อหุ้นคืน

• ราคาหุ้นมีโอกาสปรับตัวสูงขึ้น เพราะว่าจำนวนหุ้นในตลาดลดลง  (Supply)  และเกิดความคาดหวังของตลาดในระยะสั้นที่มองว่าหุ้นควรเป็นขาขึ้นจากการที่มีเงินของนักลงทุนรายใหญ่มาไล่ซื้อหุ้น
• กำไรสุทธิต่อหุ้น (EPS) เพิ่มขึ้น ยกตัวอย่างเช่น  บริษัทมีกำไร 100 ล้านบาท มีจำนวนหุ้นในตลาด 5 ล้านหุ้น  แปลว่ากำไรต่อหุ้นเท่ากับ 20 บาทต่อหุ้น คราวนี้หากบริษัทประกาศซื้อหุ้นคืน  จำนวน 1 ล้านหุ้น ทำให้จำนวนหุ้นในตลาดเหลือ 4 ล้านหุ้น  ซึ่งหากบริษัทยังทำกำไรได้เท่าเดิม แปลว่ากำไรต่อหุ้นจะเพิ่มเป็น 25  บาทต่อหุ้น
• เงินปันผลต่อหุ้นเพิ่มขึ้น เนื่องจากจะมีจำนวนผู้ถือหุ้นที่มีสิทธิได้รับปันผลหายไป ทำให้เงินปันผลต่อหุ้น (Dividend Per Share) เพิ่มขึ้น
• อัตราผลตอบแทนจากส่วนของผู้ถือหุ้น (ROE) เพิ่มขึ้น เพราะส่วนของผู้ถือหุ้นที่เป็นตัวหารถูกปรับลดลง ทำให้ ROE สูงขึ้นโดยอัตโนมัติ
• สะท้อนถึงความมั่นใจของผู้บริหารต่อตัวบริษัท เนื่องจากถึงขนาดยอมควักเงินซื้อหุ้นตัวเองกลับคืนมา

ข้อควรระวังของการซื้อหุ้นคืน

• อัตราส่วนหนี้สินต่อทุน (D/E) เพิ่มขึ้น ทำให้อาจกระทบต่อความเสี่ยงเรื่องหนี้สิน และข้อจำกัดในการขยายธุรกิจในอนาคต
• เสียโอกาสสร้างการเติบโต เพราะการที่บริษัทเลือกนำเงินมาซื้อทุน  แทนที่จะนำไปลงทุนโครงการต่าง ๆ เพื่อขยายธุรกิจ  ก็อาจทำให้อัตราการเติบโตในอนาคตช้าลงได้  รวมถึงเสียความสามารถทางการแข่งขันอีกด้วย  หากเป็นการซื้อหุ้นคืนในช่วงที่ธุรกิจกำลังมีวิกฤต
• สภาพคล่องของหุ้น (Free Float) ลดลง ซึ่งจะมีผลกระทบต่อความเคลื่อนไหวของราคาหุ้นอย่างมาก โดยเฉพาะกับบริษัทขนาดเล็กที่มีปริมาณหุ้นหมุนเวียนในตลาดน้อยอยู่แล้ว
• โดนตัวเลขทางการเงินหลอกตา หลังการซื้อหุ้นคืน นักลงทุนต้องดูผลประกอบการให้ดี  เพราะอัตราส่วนทางการเงินต่าง ๆ ที่ดูดีขึ้นนั้น  บางทีอาจจะไม่ได้เติบโตจริง ๆ ก็ได้ เช่น บริษัทซื้อหุ้นคืนที่ 10% ของทุน  แปลว่ากำไรต่อหุ้นจะเพิ่มขึ้น 10% อัตโนมัติ เพราะฉะนั้น  ถ้ากำไรต่อหุ้นโตไม่ถึง 10% ก็แปลได้ว่าธุรกิจมีการชะลอตัวลง

สรุปแล้วจะเห็นว่าการซื้อหุ้นคืนมีทั้งข้อดีและข้อเสียที่นักลงทุนต้องชั่งน้ำหนักให้ดี   ที่สำคัญคือหลายบริษัทมักใช้เครื่องมือนี้ในช่วงตลาดตกต่ำหรือเกิดวิกฤตบางอย่าง  จึงยิ่งทำให้การวิเคราะห์ยากไปอีกขั้น  แนะนำให้นักลงทุนพิจารณาข้อมูลเพิ่มเติมอย่างรอบด้าน  เพื่อเจาะลึกเหตุผลจริง ๆ ถึงการตัดสินใจต่าง ๆ ทั้งนี้  นักลงทุนสามารถค้นหาข้อมูลหุ้นที่น่าสนใจแบบครบทุกมิติจากบทวิเคราะห์หลักทรัพย์

ที่มา : ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย

อยากลงทุนสำเร็จ เป็นเพื่อนกับเรา พร้อมรับข่าวสารได้ทุกช่องทางที่
LINE@ คลิก https://lin.ee/uFms4n5
FACEBOOK คลิก https://www.facebook.com/Thunhoonofficial/
YOUTUBE คลิก https://www.youtube.com/channel/UCYizTVGMealUUalT6VdUdNA
TELEGRAM คลิก https://t.me/thunhoon_news
Twitter คลิก https://twitter.com/thunhoon1